Η γαλλογερμανική πρωτοβουλία, με την οποία ανοίγει σε τελείως διαφορετική βάση η συζήτηση για τη λειτουργία της Ζώνης Σένγκεν, προβλέπει ότι «σαν ύστατο μέτρο (ultima ratio) και για περιορισμένο χρονικό διάστημα» οι εθνικές κυβερνήσεις θα μπορούν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα. Βεβαίως, Παρίσι και Βερολίνο επιθυμούν οι εθνικές κυβερνήσεις να αποφασίζουν μονομερώς την επαναφορά των ελέγχων όταν κρίνουν ότι υπάρχει σοβαρή απειλή. Στην πρώτη σελίδα της επιστολής αναφέρεται ότι «κράτη-μέλη ευρισκόμενα στα νότια και ανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν ήδη καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να καταπολεμήσουν την παράνομη μετανάστευση και τα εξωτερικά σύνορα έναντι απειλών».Ομως, παρατηρούν οι δύο υπουργοί, δεν έχουμε πολλές επιλογές στη διάθεσή μας στην περίπτωση που κάποιο κράτος-μέλος δεν μπορεί να ακολουθήσει τα κοινά πρότυπα για την προστασία των εξωτερικών συνόρων.Η αντίδραση χθες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν ήταν άμεση, παρ' όλα αυτά ήταν έντονη. Ο εκπρόσωπος Τύπου της επιτρόπου για τις Εσωτερικές Υποθέσεις δεν σχολίασε τη γαλλογερμανική επιστολή, υπερασπίστηκε ωστόσο τις προτάσεις της Κομισιόν για τη λειτουργία της Ζώνης Σένγκεν. Οι αποφάσεις που αφορούν τη λειτουργία μιας κοινής ζώνης δεν γίνεται να λαμβάνονται μονομερώς, απάντησε ο εκπρόσωπος Τύπου, επισημαίνοντας ότι σημείο έναρξης για τον διάλογο αποτελούν οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός ελέγχου της λειτουργίας της Ζώνης Σένγκεν. Προτάσεις για επαναφορά των εσωτερικών ελέγχων θα γίνονται από την ίδια την Κομισιόν και θα πρέπει να εγκρίνονται με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. 55% των κρατών -μελών με πληθυσμό τουλάχιστον 65% της Ε.Ε.) από το Συμβούλιο Υπουργών (σ.σ κράτη-μέλη). Σήμερα οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα κράτη-μέλη, αυτού του είδους το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει, κατέληξε ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν.Σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν σήμερα, ένα κράτος-μέλος της Ζώνης Σένγκεν μπορεί να επαναφέρει τους εσωτερικούς ελέγχους στα σύνορα του σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για διάρκεια 5 ημερών. Στη συνέχεια πρέπει να ζητήσει την άδεια των Βρυξελλών.