Της Θαλειας Καρταλη To τεράστιο μπρούντζινο άγαλμα στη νότια πλευρά του ανακαινισμένου σταθμού του St Pancras στο Λονδίνο είναι αφιερωμένο στα εκατομμύρια των επιβατών που έχουν περάσει από τους εμβληματικούς σταθμούς του Kings Cross και του St Pancras από το 1852 που πρωτολειτούργησαν έως σήμερα.Ομως, οι επιβάτες και οι επισκέπτες του 2012 αντικρίζουν πια μια άλλη εικόνα των δύο σταθμών που μέχρι πρότινος μόνο κατάθλιψη προκαλούσαν, μέσα στην εγκατάλειψη και τη μιζέρια, όχι μόνον των κτιρίων, αλλά και ολόκληρης της περιοχής γύρω, μιας περιοχής εξαιρετικά υποβαθμισμένης. Τα κακόφημα μπαρ, οι ιερόδουλες, τα sex shops, οι έμποροι ναρκωτικών, η βρώμα και σκουπίδια που συνέθεταν το καταθλιπτικό σκηνικό αυτής της περιοχής του βόρειου Λονδίνου, έχουν δώσει πια τη θέση τους στην πιο σημαντική Σχολή Καλών Τεχνών, το St Martins College, στα γραφεία της εφημερίδας Guardian και Οbserver, σε καθαρά πεζοδρόμια και νεαρούς νεο-γιάπις που με τους ακριβούς καπουτσίνο στο χέρι κινούνται καθημερινά από τους ανακαινισμένους σταθμούς προς τα κτίρια των γραφείων τους, παλιά βιομηχανικά κτίρια της βικτωριανής εποχής - που ανακαινισμένα κι αυτά, καθιστούν ολόκληρη την περιοχή αγνώριστη.Ο τεράστιος χρωματιστός θόλος που καλύπτει τον ανακαινισμένο σταθμό του Kings Cross, έναν από τους πιο πολυσύχναστους σταθμούς της βρετανικής πρωτεύουσας αφήνει πραγματικά άφωνο τον επισκέπτη. Εργο του αρχιτεκτονικού γραφείου John Mc Aston and Partners, η κατασκευή του χρειάστηκε πάνω απο 5.000 εργάτες, και περισσότερους από 1.000 τόνους ατσάλι και εκατομμύρια ειδικά σχεδιασμένων υαλότουβλων για να χαρίσει στους επισκέπτες του σταθμού μια μοναδική αίσθηση φωτός και μια πραγματικά άλλη διάσταση του κτιρίου. Κάτω από τον θόλο, ανακαινισμένοι πίνακες ανακοινώσεων πληροφορούν τους επιβάτες για τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις των τρένων τους, ενώ ολόκληρος ο σταθμός σφύζει από ζωή από τα εκατοντάδες καφέ και μαγαζιά που συνθέτουν το σύγχρονο shopping center. Στη μέση, ένα πιάνο με την επιγραφή «play me i m yours» καλεί όποιον το επιθυμεί να παίξει, γεμίζοντας τον χώρο με τις νότες βιρτουόζων και μη...Στον γειτονικό σταθμό του St Pancras, πλήρως ανακαινισμένος κι αυτός μετά τη μεταφορά εκεί του περίφημου Eurostar από τον σταθμό του Waterloo, το ομώνυμο υπερπολυτελές ξενοδοχείο έχει μετά από δεκαετίες εγκατάλειψης, ανοίξει πια τις πύλες του στους επισκέπτες που επιθυμούν να διανυκτερεύσουν στον σταθμό, και όχι μόνον. Οι δύο σταθμοί αποτελούν πλέον τον βασικότερο σιδηροδρομικό κόμβο της χώρας, συνδέοντας πόλεις όπως η Γλασκώβη και το Λιντς με το Παρίσι και τις Βρυξέλλες.Στην πρόσοψη του Kings Cross, που μέχρι σήμερα λειτουργούσε ως η κυρία είσοδος, τα χαμηλά πρόχειρα κτίρια πρόκειται να κατεδαφισθούν μετά τη λήξη των Ολυμπιακών, και στη θέση τους θα δημιουργηθεί ένα καταπράσινο πάρκο. Αυτή άλλωστε είναι και η ιδέα της αναβάθμισης ολόκληρης της περιοχής γύρω από τους σταθμούς που αποκτά πλέον ένα τελείως άλλο πρόσωπο. Σύγχρονα κτίρια κατοικιών και γραφείων, που συνυπάρχουν αρμονικά με τα ανακαινισμένα κτίρια της βικτωριανής εποχής, πλαισιωμένα από κοινόχρηστους χώρους πρασίνου φιλοδοξούν να δημιουργήσουν σε αυτήν την περιοχή του Λονδίνου ένα νέο εμπορικό και οικονομικό κέντρο, διατηρώντας ωστόσο όλα τα στοιχεία του παρελθόντος και παντρεύοντάς τα με ό,τι πιο σύγχρονο έχει να αναδείξει η μοντέρνα αρχιτεκτονική.Η οικονομική άνθηση στα τέλη της δεκαετίας του 80 ήταν εκείνη που πυροδότησε την αλλαγή στην ευρύτερη περιοχή του Kings Cross, η οποία παρέμενε επί δεκαετίες υποβαθμισμένη και φτωχή. Το 1987, το London Regenaration Concortium ανακοίνωσε το πρώτο μεγαλεπήβολο σχέδιο αναβάθμισης, υπό την καθοδήγηση του διάσημου αρχιτέκτονα Νόρμαν Φόστερ. Το τρίγωνο στα βόρεια των σταθμών του Kings Cross και του St Pancras επρόκειτο να μεταμορφωθεί στο νέο Regents Park πλαισιωμένο από νεόδμητα κτίρια γραφείων και κατοικιών, ένα νέο κέντρο για τους νεαρούς γιάπις της εποχής εκείνης. Ομως τα σχέδια παρέμειναν στα χαρτιά εξαιτίας οικονομικών δυσχερειών.Σήμερα, παλιά βιομηχανικά κτίρια της περιοχής στεγάζουν πια τη νέα Σχολή Καλών Τεχνών του St Martins, που άνοιξε τις πύλες της πριν μόλις μερικές εβδομάδες, ενώ λίγο πιο κάτω δεσπόζει το υπερσύγχρονο γυάλινο κτίριο του Kings Place, το οποίο εκτός από κέντρο τεχνών, στεγάζει και τα γραφεία του Guardian και του Οbserver. «Χαμένη» μέσα στα πίσω στενά, μια από τις πιο σημαντικές γκαλερί τέχνης του κόσμου, η περίφημη Gagosian, η οποία λειτουργεί εκεί από το 2004, υπογραμμίζει και αυτή την ανάδειξη της περιοχής, εκτός από εμπορικό, σε νέο καλλιτεχνικό κέντρο της βρετανικής πρωτεύουσας.Οπως υπογραμμίζει ο κριτικός αρχιτεκτονικής Jonathan Glancey, «το Kings Cross μεταμορφώνεται σε μια περιοχή με ιδιαίτερο χαρακτήρα, γεμάτη ζωντάνια, εναλλακτικά μαγαζιά και εστιατόρια, και χώρους εργασίας με σεβασμό στο περιβάλλον, χαρίζοντας ένα νέο πρόσωπο στο Λονδίνο. Αυτό και μόνο θα φάνταζε αδιανόητο για τους ανθρώπους που ζούσαν ή εργάζονταν εδώ την εποχή που πρωτοείδα εγώ τα τρένα να αναχωρούν από τις αποβάθρες του Κings Cross». Για τον απλό επισκέπτη είναι η ζωντανή απόδειξη ορθολογικής ανάπτυξης, με απόλυτο σεβασμό στη διατήρηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα μιας περιοχής που επί σειρά δεκαετιών περίμενε μια ευκαιρία για την αναβάθμισή της.